Słowo autora – ks. Zygmunt Ostrowski

Drodzy Pielgrzymi do Domu Ojca,

Jesteśmy Rodziną Pielgrzymów, których prowadzi Jezus. On za nas umarł i zmartwychwstał, a do Domu Ojca poszedł, aby nam przygotować miejsce. Ponownie przyjdzie na ziemię, aby nas zabrać do siebie. Jednocześnie został z nami w Sakramentach świętych, abyśmy z Nim obecnym pośród nas i w nas, wędrowali do Królestwa Niebieskiego.

Jak Dekalog był dla Narodu Wybranego drogowskazem do Ziemi Obiecanej, a zachowywanie wszystkich Przykazań Boga znakiem wierności Przymierzu z Bogiem i Jego obecności wśród Ludu Wybranego, tak jeszcze bardziej Ciało i Krew Jezusa ma być dla chrześcijan znakiem miłości i obecności Jezusa we wnętrzu pielgrzyma na szlaku do Królestwa Niebieskiego. Dodatkowo pielgrzym nie tylko ma przyjmować Jezusa Eucharystycznego jako znak miłości i przyjaźni z Jezusem, ale z Jego pomocą powinien miłować również bliźniego jak siebie samego. Przykazanie miłości Boga musi być połączone z miłością bliźniego, bo tylko wtedy jest autentyczne. Inaczej jest fałszem. Nie wystarczy tylko zachowywać Dekalog, aby wejść do nieba, ale trzeba też miłować każdego bliźniego. To przykazanie miłości Jezus dał w czasie, kiedy miłość Boga i bliźniego (żyda lub żydówki) nie była połączona z miłością gojów (niewiernych uważano za wrogów). Słowa Jezusa: Cokolwiek uczyniliście jednemu z najmniejszych to uczyniliście dla Mnie powinny być wystarczającym motywem miłości bliźniego, bo w nim ukrył się Jezus Chrystus. Nie można kochać Jezusa bez kochania brata i siostry, nawet bardzo trudnego i wymagającego naszej miłosiernej postawy. Łatwo kochać tych, którzy nas kochają. Jezus woła: Miłujcie nieprzyjaciół waszych! Pamiętajmy o tym w codziennym życiu.

Słowo Ks. Prof. Pawła Bortkiewicza TChr

Każde z dziesięciu przykazań omówione jest według pewnego schematu. Widać w tym schemacie doświadczenie wieloletniego duszpasterza, katechety, dydaktyka. W każdym z przykazań zestawiony jest tekst źródłowy z Księgi Wyjścia z zapisu Dekalogu, a obok niego pojawia się korespondujący z nim tekst biblijny ze Starego a najczęściej Nowego Testamentu. Pozwala to lepiej osadzić każde z przykazań w całości kontekstu biblijnego, ukazać jego dynamizm interpretacji.

Mamy także w prezentowanym schemacie zapis z Katechizmu Kościoła Katolickiego, opatrzony krótkim a czasem szerszym komentarzem Autora, który pozwala przełożyć treści teologiczne na rzeczywistości życia codziennego… o tej rzeczywistości pisał Norwid „W tej powszedniości, o! jakże tu wiele Mistycznych rzeczy i nieodgadnionych”. Na szczególną uwagę zasługują oczywiście refleksje teologiczno-pastoralne samego Autora, które świadczą o jego zmyśle tak teologicznym, jak i duszpasterskim. Pozwalają odczytać treści fundamentalnie ważne dla każdego z tych przykazań jak temat wiary, temat świętowania niedzieli, celebracji Eucharystii, czy chrześcijańską wizją rodziny oraz miłości i życia.

Jest tam także temat niejednokrotnie przemilczany we współczesnych dyskusjach, a mianowicie temat obowiązków członków rodziny i obowiązków względem rodziny ze strony wspólnoty politycznej, społeczeństwa i jego instytucji.

Temat Dekalogu jest tematem wpisanym w całą tradycję judaizmu i chrześcijaństwa. Jest tematem odwiecznym, a zarazem niezwykle aktualnym.

„…proszę was, wszyscy moi rodacy, synowie i córki wspólnej Ojczyzny, abyście nie pozwolili rozbić tego naczynia, które zawiera Bożą prawdę i Boże prawo. Proszę, abyście nie pozwolili go zniszczyć. Abyście sklejali je z powrotem, jeśli popękało.

Abyście nigdy nie zapominali:

“Jam jest Pan, Bóg twój, którym cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.

Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną!
Nie będziesz brał Imienia Pana Boga twego nadaremno.
Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
Czcij ojca twego i twoją matkę.
Nie zabijaj.
Nie cudzołóż.
Nie kradnij.
Nie mów fałszywego świadectwa.
Nie pożądaj żony bliźniego twego.
Nie pożądaj żadnej rzeczy, która jego jest”.

Oto Dekalog: dziesięć słów. Od tych dziesięciu prostych słów zależy przyszłość człowieka i społeczeństw. Przyszłość narodu, państwa, Europy, świata.(Jan Paweł II, . Homilia w czasie Mszy Św., Koszalin, 1 czerwca 1991).

Wstęp

Celem tych rozważań jest praktyczne zastosowanie głównych zasad, aby zrealizować plan Boga wobec człowieka, którego stworzył z miłości do wiecznej miłości w Królestwie niebieskim.

Bóg Stwórca stworzył dla człowieka przepiękny wszechświat jako prezent, zanim go stworzył na swój obraz i podobieństwo i umieścił w ogrodzie Eden, najwspanialszym miejscu do zamieszkania, który popularnie nazywamy rajem. Człowiekowi oddał go w opiekę, aby był jego troskliwym zarządcą. Kiedy człowiek uległ pokusie szatańskiej i chciał być jak bóg, to Stwórca przyszedł do człowieka w raju, aby z nim porozmawiać. Człowiek jednak ukrył się przed Nim, bo zobaczył, że jest nagi. Stracił wszystko co miał, bo uwierzył szatańskiej pokusie będziecie jak bóg znali dobro i zło. „Zyskał” strach przed Stwórcą, który zbliżał się do niego. Ze wstydu Adam i Ewa spletli gałązki figowe i zrobili sobie przepaski (Rdz 6,7).

Warto zauważyć troskę Pana Boga o człowieka:

On przyszedł, aby rozmawiać, choć wiedział, co człowiek uczynił, ale człowiek uciekał przed Bogiem i nie chciał przyznać się do swojej winy.

Bóg zapowiedział miłosierdzie człowiekowi: niewiastę i jej potomstwo: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu pietę. To była zapowiedź Maryi i Jezusa oraz zwycięstwa nad szatanem, które dokonało się na Krzyżu na Golgocie. Pan Bóg poświęcił Jedynego Syna, który z miłości do człowieka umarł na Krzyżu, ale też Zmartwychwstał i otworzył człowiekowi bramy do nowego raju … w niebie.

Bóg do realizacji Swojego planu zbawienia zaprosił każdego człowieka, ale niektóre osoby mają w nim szczególny udział:

Abraham, Ojciec wiary i Narodu Wybranego,
Mojżesz, który otrzymał Dekalog na górze Synaj,
prorocy, którzy przypominali ludowi Bożą obietnicę,
Maryja, która zgodziła się być Matką Jezusa,
Jezus: Jego Wcielenie, Ewangelizacja, Męka, Śmierć, Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie,
Apostołowie wypełniający nakaz Chrystusa: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody,
Chrześcijanie przyjmujący z wiarą naukę Kościoła: Kto uwierzy i ochrzci się będzie zbawiony
Miłujący się wzajemnie, „jak Ja was umiłowałem”,
Przyjmujący Pana w Eucharystii: Kto będzie spożywał Ciało Moje i pił krew Moją będzie zbawiony!

Stary Testament

(Wj 20, 1-21)

Wtedy mówił Bóg wszystkie te słowa: «Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Kiedy Bóg ogłosił Dekalog i ukończył przemawiać wśród grzmotów i błyskawic oraz trąby i góry dymiącej, wtedy cały lud przeląkł się i drżał stojąc z daleka. I mówili do Mojżesza: Mów ty z nami, a my będziemy cię słuchać! Ale niech Bóg nie przemawia do nas, abyśmy nie pomarli! Mojżesz rzekł do ludu: «Nie bójcie się! Bóg przybył po to, aby was doświadczyć i pobudzić do bojaźni przed sobą, żebyście nie grzeszyli». Lud stał ciągle z daleka, a Mojżesz zbliżył się do ciemnego obłoku, w którym był Bóg”.

To doświadczenie strachu Lud przeżył … wiele razy kiedy łamał Przymierze w czasie wędrówki do Ziemi Obiecanej, a Bóg przychodził i rozmawiał z Mojżeszem. Tylko on widział Go na górze twarzą w twarz, a później w Namiocie Spotkania, ale nikt inny z narodu w całej jego historii wędrowania do Ziemi Obiecanej…Stary Testament jest historią wierności Boga i niewierności Ludu…

Inne ludy podziwiały potężnego Jahwe Izraela i Prawo, które Żydzi otrzymali od Niego. Jednak zamiast bycia wdzięcznym za dar Dekalogu, Izrael wolał naśladować pogańskie obyczaje okolicznych ludów i ich wierzenia. To wywoływało gniew Jahwe, który zsyłał na nich ciężkie kary łącznie z utratą wolności i godności Narodu Wybranego… Gdy odzyskiwali wolność ponownie obrażali swojego Boga Jahwe. Lud o twardym karku okazał się najbardziej niewierny i bardzo często obrażający Boga Jahwe w czasach Chrystusa, którego ukrzyżowali „rękami żołnierzy rzymskich”.

Nowy Testament

Do objawionych i zapisanych „Dziesięciu Słów” napisanych na dwóch tablicach przez Boga, Żydzi dodali aż 613 przepisów wyjaśniających 10 Przykazań. Nic więc dziwnego, że Jezusa pytano: “Które przykazanie w Prawie jest największe?” (Mt 22, 36), a Jezus odpowiedział: “Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem. To jest największe i pierwsze przykazanie. Drugie podobne jest do niego: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy” (Mt 22, 37-40). Te 613 przepisów żydowskich i 10 przykazań Dekalogu Jezus streścił w dwóch jednym Prawie miłości: Boga i człowieka, bo miłość jest doskonałym wypełnieniem Prawa (Rz 13, 9-10). Mamy wśród nich zakazy i nakazy.

Katechizm Kościoła

Katechizm został wydany w czasie pontyfikatu Jana Pawła II. Oczywiście Dekalog stał się Jego bardzo ważną częścią. Przedstawia prawdy wiary i moralności w świetle Soboru Watykańskiego II i całości Tradycji Kościoła. Jego podstawowymi źródłami są: Pismo święte, Święci Ojcowie, liturgia i Urząd Nauczycielski Kościoła. Stał się podstawą opracowań katechizmów posoborowych na świecie. Ważność Dekalogu potwierdził Jezus w rozmowie z młodym człowiekiem: „Jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowaj przykazania” (Mt 19,17), a także w swoim nauczaniu na ziemi palestyńskiej.

Wszystkie przykazania Dekalogu są ważne, a opuszczenie nawet jednego z nich narusza całe Prawo (por. Jk 2,10-11). Dekalog to skrót prawa naturalnego objawionego przez Boga ludowi. To, co Bóg nakazuje, umożliwia realizacje On dzięki swojej lasce (KKK 2082).

Tradycja Kościoła

W nauczaniu Jezusa i w całej Tradycji Kościoła Dekalog odgrywa zasadniczą rolę. Współczesny podział przykazań Bożych zawdzięczamy św. Augustynowi, a Sobór Trydencki zobowiązał chrześcijan do zachowywania ich.

Jedność Dekalogu

Dekalog jest jeden, choć zapisany na dwóch tablicach. Każde przykazanie trzeba zachowywać.

Dekalog i prawo naturalne

Dekalog wyraża prawo naturalne, które Bóg wpisał w serca i umysły ludzi. Z powodu grzechu Bóg wyjaśniał ludziom, że zachowanie przykazań jest konieczne do zbawienia. Jezus podkreślił, które z nich jest najważniejsze: “Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem… a swego bliźniego jak siebie samego (Mt 22,37.39) oraz „To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem” (J 15,12).

To przykazanie miłości Boga i człowieka, aż do miłości nieprzyjaciół, było znakiem rozpoznawczym chrześcijan nawet w okresie wielkich prześladowań nie tylko w cesarstwie rzymskim, ale także w wielu innych krajach np. w Japonii, Chinach, Meksyku, Kanadzie, Polsce, w komunistycznej Rosji, w krajach afrykańskich i na Dalekim Wschodzie.

… Krew męczenników stała się przyczyną wzrostu wyznawców Chrystusa. Dzisiaj męczennicy nadal dają świadectwo miłości Boga i nawet prześladowców.

Przykazania człowieka wobec Boga

I przykazanie

II przykazanie

III przykazanie

PRZYKAZANIA CZŁOWIEKA WOBEC człowieka